Podczas #15 edycji koncertów spacjalizowanych próbujemy poszerzyć formułę o partytury słuchania. Za cel przyjęliśmy eksperyment z formą (hiper-)tekstowo-wizualną będącą przewodnikiem po materii dźwiękowej utwory, zaproszeniem do wniknięcia w formę przestrzenną kompozycji, pomocą czynnym udziale w jej wykonaniu. Zadajemy pytania o inkluzywność formy prezentacji koncepcji i struktury utworu oraz egalitarność kreowania wydarzenia wydarzenia dźwiękowego. Poszukujemy form emancypacji subiektywnego doświadczenia dźwiękowego. Podążamy za teoriami pogłębionym słuchaniem Pauline Oliveros, pejzażu dźwiękowego R. Murraya Schafera i koncepcji muzyki eksperymentalnej Johna Cage’a. W centrum zainteresowania tych teorii znajduje się proces aktywnego, świadomego słuchania. Stawiają one słuchaczy/-czki na równi z osobami tworzącymi i wykonującymi utwór, zacierają granice pomiędzy kompozytorką-wykonawczynią-odbiorczynią. Zaproszonych przez nas twórczynie i twórców poprosiliśmy o dystrybucję akcentów w procesie kompozycyjnym z punktu słyszenia słuchaczek/-y, by spróbowały/-li przy pomocy form graficzno-tekstowych stworzyć partytury uczestnictwa w wykonywanym utworze.
PROGRAM
Monika Szpyrka
Mikroskopia (2023)
Cisza i ciemność mogą wpływać na aktywizację słuchania. Wtedy dźwięki wydają się niejako bliższe, a czasem wręcz powiększone, jak gdyby były obserwowane przez mikroskop akustyczny. Odkrywa on, choćby na moment, ukryte życie. Możemy podążać za śladami akustycznych ścieżek, przechodzić przez różne stany skupienia dźwięku, odkrywać przenikanie się prostoty i złożoności w naturalnej regularności. Brzmienia mogą zostać potraktowane organicznie, jako rodzaj tkanki, której można się przyglądać, dotykać, dowolnie kształtować. W ciemności można też poczuć znaki obecności, bez pewności, czy jest ona realna, czy tylko wyobrażeniowa, domysły opierać na przesłyszeniach i przewidzeniach.
Mar Sala Romagosa
d.e.a.f. (A third ear to a silenced body) (2023)
Projekt łączy poezję, elementy wizualne i muzykę, dając wyraz cieniowi wyciszonego ciała. Jego koncepcja wyrasta ze stanu ograniczonej świadomości, w którym mentalny obraz pozostaje niekompletny. Interpretacja ma zatem charakter otwarty. Podczas performansu ciało ma swój udział jako czynnik inicjujący i zamykający proces rzeźbiarski. Poszczególne części oddziałują na siebie nawzajem i na muzyczkę w dialogu wzajemnej wymiany, w trakcie której głos zamienia się w przestrzenny element dźwiękowy, trzecie ucho, wykraczając poza mieszczące je ciało. Pozwalając wybrzmieć wszystkim dźwiękom, tym znanym i nieznanym, słodkim, smutnym i naglącym. Performance ten będzie nie tylko bodźcem dla odbiorców, ale także odpowiedzią na wrażenia wizualne, odwołującą się do świadomości ucha i jego warunkowania. on intimacy II w swojej oryginalnej formie jest otwartym zapisem opartym o zdekonstruowany tekst; dekonstrukcja ta jest posunięta do tego stopnia, iż odgłosy nie są już mową i tym samym tracą swe znaczenie. Ta konkretna wersja – on intimacy II – jest przeznaczona na flet piccolo i elektronikę, w bliskiej współpracy z Mar Salą Romagosą.
Jakub Majchrzak
Strzał w kolano (2023)
Powstały na zaproszenie Canti Spazializzati solowy projekt muzyczny Jakuba Majchrzaka, aktywnego do niedawna m.in. w zespołach Kurws czy Przepych przedstawiciela wrocławskiego niezależnego środowiska muzycznego CRK Salka. Pochłania go mozolenie się ze strukturami które są niestabilne, konieczne i nieosiągalne, jednocześnie kontrolowalne i nie poddające się kontroli. O ile komponowanie jest dla niego metodą namierzania paradoksów kompozycji to improwizacja służy badaniu jej wytrzymałości, jest potrząsaniem strukturą. Akty auto-wandalizmu na rozbudowywanej w czasie gramatyce utworu. W obronie dygresyjności toku muzykowania.
Majchrzak na codzień nie zajmuje się muzyką elektroniczną, toteż kwadrofonia której się odjął również musiała być namacalna i oparta na domyślnych dla niego, konwencjonalnych środkach – w tym wypadku jest to gitara klasyczna (strojona ćwierćtonowo) wpięta za pomoca mikrofonu piezo do czterech oddzielnych wzmacniaczy gitarowych. Sygnałom wychodzącym ze wzmacniaczy nadawane są wyraziste tożsamości, poprzez przetworzenia poziome i pionowe czy też nieruchome, w samej w fakturze brzmień.
Paweł Kulczyński
Silent Treatment (2023)
Kompozycja stworzona za pomocą i wokół audiosfery wrocławskiego odcinka Odry, z wykorzystaniem nagrań mikrofonowych, hydrofonowych oraz rejestracji wibracji przedmiotów i pola magnetycznego. Wykorzystuje procesy klimatyczne i pogodowe, aktywność ludzką, zwierząt i roślin oraz samej rzeki w strukturze narracyjnej i brzmieniowej. Zwraca uwagę na problematykę relacji miasta i rzeki poprzez przyłożenie narzędzi dźwiękowych w celu rozpoznania istotnych zależności związanych z tą kluczową dla miasta arterią.
Wielokanałowy koncert jest elementem cyklu kompozycji eksplorujących pogranicza oraz zależności audiosfery rozlewającej się cywilizacji ludzkiej i adaptującego się świata naturalnego w kontekście kryzysu klimatycznego. Bazą tej edycji są nagrania terenowe powstałe wokół i wzdłuż wrocławskiego odcinka Odry i jej mostów, w tym z użyciem hydrofonów i sejsmografu oraz czujników fal elektromagnetycznych. Prezentowane są zarówno rejestracje niewiele przetworzone, jak i w formie dalece zmodyfikowanej, służą też do syntezy opartej na danych z nich wywiedzionych. Od odległych miejskich krajobrazów o różnych porach roku, przez mikro-dźwięki szemrzącej wody, kruszejącego lodu, aktywności ptaków, płazów i owadów, ku elektromagnetycznemu hałasowi miejskiej infrastruktury i rezonansom wielkich mostów.
Kompozycja jest przygotowana z informacjami przestrzennymi wbudowanymi bezpośrednio w cechy syntetycznych instrumentów. Każda nuta midi jest kierowana i rozmieszczana w przestrzeni niezależnie od innych za pomocą złożonego łańcucha syntezy i propagacji dźwięku, pozwalając na rozproszenie poszczególnych elementów instrumentacji w wirtualnej, dookólnej przestrzeni akustycznej. Ta metoda różni się znacznie od częstej adaptacji ścieżek stereo do wielokanałowych konfiguracji i oferuje wyrafinowane bogactwo dźwięku przestrzennego w kompozycjach elektroakustycznych.
Katastrofa ekologiczna na Odrze w 2022 roku zwróciła uwagę na konieczność uznania za osobowość prawną rzek w dyskusji publicznej. Uważne spędzanie czasu nad rzeką powoduje, że staje się ona dla nas podmiotem, osobą. Stan medytacji nad pozornym „nic się nie dzieje”, wsłuchania się w pejzaż dźwiękowy nad i pod powierzchnią wody, wpatrywanie się w jej toń, jest częścią praktyki pogłębionego słuchania (deep listening). W wielokanałowej, elektroakustycznej kompozycji Silent Treatment istotny jest aspekt spektralny, zarówno w przypadku cytowanych i modyfikowanych nagrań terenowych, jak i w syntetycznych elementach instrumentalnych. Wiele przekształceń barwowych, harmonicznych i narracyjnych przebiega w wolnym tempie, a podobne zjawiska można dostrzec w audiosferze miasta postrzeganej z perspektywy rzeki. Organiczne mikroodstrojenia nierównomiernie temperowanych skal wprowadzają wiele tonów wynikowych oraz niestabilność w powolnie ewoluujących klastrach. Niektóre fragmenty nagrań, z pozoru statyczne, zostały zarejestrowane podczas powolnej rotacji zespołu mikrofonów, skutkując wyraźną animacją postrzeganej przestrzeni i zmieniających się planów dźwiękowych. Wszystkie składowe kompozycji zespolone są w arbitralnie zdefiniowanej, abstrakcyjnej i nierealistycznej przestrzeni akustycznej, w której elementy instrumentacji przemieszczają się swobodnie i przeplatają z nagraniami terenowymi w różnych proporcjach, tworząc absorbujące audialne uniwersum inspirowane wrocławską Odrą.
Kompozycja powstała w ramach stypendium Prezydenta Miasta Wrocławia na rok 2023.
O ARTYST(K)ACH
Monika Szpyrka
Kompozytorka urodzona w Krakowie w 1993 roku. Jej zainteresowania twórcze skupiają się wokół wątków ukrycia, „mikroskopu akustycznego” oraz metod wzajemnego przenikania się prostoty i złożoności. Jej utwory wykonywane były na polskich i zagranicznych koncertach i festiwalach, m. in.: Spor, Maerz Musik, Heroines of Sound, MFMW „Warszawska Jesień”, Sacrum Profanum, Musica Electronica Nova, Musica Polonica Nova, Pulsar Festival, Międzynarodowe Letnie Kursy Nowej Muzyki w Darmstadcie, YCM. Współpracowała m.in. z Aarhus Sinfonietta, E-MEX Ensemble, Ensemble Modern, Ensemble Recherche, KNM Berlin, Matthiasem Geutingem, NJYD Quartet czy Orkest de Ereprijs. Uczestniczyła również w warsztatach: Donaueschinger Musiktage Next Generation (2016), SYNTHETIS (2016, 2017). W 2022 roku jej kompozycja „Part among Parts” reprezentowała Polskie Radio i otrzymała pierwszą lokatę w kategorii „Młodzi kompozytorzy” na 68. Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów w Palermo. Jest również laureatką Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla najlepszych studentów (2017), a także Stypendium Sapere Auso (2017/18) i Stypendium Popierania Twórczości duńskiego funduszu Koda Kultur (2018, 2022). Kształciła się w Królewskim Konserwatorium Muzycznym w Aarhus pod kierunkiem Juliany Hodkinson, Nielsa Rønsholdta oraz Simona Steena-Andersena. W 2023 roku obroniła z wyróżnieniem doktorat pod kierunkiem Anny Zawadzkiej-Gołosz w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie.
Mar Sala Romagosa
Działająca między Antwerpią, Barceloną i Wrocławiem artystka tworząca na pograniczu sztuki dźwiękowej i wizualnej. Eksploruje granice multidyscyplinarnego performansu na polu dźwiękowym. Z wykształcenia muzyczka, jest solistką piccolo w orkiestrze Filharmonii Wrocławskiej, członkinią-założycielką Nemø ensemble oraz byłą członkinią również belgijskiego Ictus and Spectra Academy Ensemble. Występowała na takich festiwalach jak Opera Festival, Rewire, Letnie Kursy w Darmstadt, Bach Festival, En Avant Mars, Mixtur Festival, La Biennale w Wenecji. Mar Sala współpracowała również z takimi artystami jak Vladimir Gorlinsky, Christophe Guiraud, Ellen Jacobs. Ostatnią z nich jest bliska współpraca z Ruudem Roelofsenem, jako element trzyaktowej struktury d.e.a.f.
soundcloud
instagram
strona www
Jakub Majchrzak
(ur. 1982) Niezależny muzyk związany ze środowiskiem wrocławskiej Salki CRK i twórca wideo. Aktywny na scenie muzycznej DIY od dwóch dekad w zespołach (m.in. Kurws, Przepych, Norymberga, Pustostany) i poza nimi (komponując pod nazwą Strzał w kolano bądź improwizując pod własnym nazwiskiem). Uczestniczył w kilku programach rezydencyjnych, efektem jednego z nich był projekt Życia Żółć. Ma na swoim koncie prawie 500 koncertów w większości krajów Europy (m.in. Primavera Sound Festival, Avant Art Festival, SOTU Festival, Stellar Swamp Festival, DomOFFon, Przegląd Sztuki SURVIVAL, Out of Smth) i miesięczną trasę po zarówno europejskiej jak i azjatyckiej części Rosji. Ze swoimi zespołami nagrał 8 albumów i jeden singiel, współprodukował i udzielał się gościnnie na płytach zespołów Barłóg i Ukryte Zalety Systemu.
Paweł Kulczyński
Muzyk, eksperymentator i artysta dźwiękowy, autor koncertów plenerowych, instalacji dźwiękowych oraz muzyki teatralnej. Używa złożonych metod syntezy, kompozycji i projekcji dźwięku przestrzennego, prowadzi warsztaty i spacery dźwiękowe. Zainteresowany jest społecznym i przestrzennym aspektem muzyki, fenomenologią audiosfery, akustyką, zdarzeniami losowymi i konceptualizmem. Tworzy elektroniczną muzykę awangardową na przecięciu gatunków, o trudnym do zidentyfikowania idiomie. Jego najnowsze prace zawierają wątki masowego wymierania, żałoby planetarnej i kryzysu klimatycznego. Współpracuje z wiodącymi festiwalami oraz instytucjami w Polsce i zagranicą. Występował m.in. na festiwalach: Unsound w Krakowie, Nowym Jorku, Toronto i Bishkeku, Sacrum Profanum, CTM Berlin, Primavera Sound i Gwangju Biennale.
O WYDARZENIU
Koncert miał miejsce 21 października 2023 roku w przestrzeni galeryjnej Galerii BWA Wrocław Główny.
ZESPÓŁ
Daniel Brożek (kurator), Marta Konieczna (producentka, współpraca kuratorska), Emilia Konwerska (PR)
Identyfikacja wizualna: Karolina Pietrzyk + Mateusz Zieleniewski
Organizator: Fundacja PozyTYwka
Partner: BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej
Cykl współfinansowany ze środków Miasta Wrocławia | www.wroclaw.pl
